Choroby kukurydzy - Bogusia

Choroby

ZAGROŻENIA KUKURYDZY PRZEZ CHOROBY I SZKODNIKI

Na podstawie badań wykonanych w ostatnich latach szacuje się, że i szkodniki są przyczyną strat w plonach ziarna kukurydzy wynoszących 20-30, a lokalnie nawet 50%, Niekiedy klęskowe wystąpienie agrofaga w sprzyjających jego rozwojowi warunkach środowiska rolniczego może być przyczyną likwidacji plantacji.

Choroby

Zgorzel siewek - Często popełniane błędy agrotechniczne, a także chłodna pogoda z dużą ilością wilgoci podczas kiełkowania nasion i wschodów roślin, opóźniają początkowy wzrost siewek i sprzyjają porażeniu roślin przez obecne w glebie grzyby zgorzelowe z rodzaju Pythium. Chore, osłabione, młode rośliny z chwilą ocieplenia są porażane przez grzyby z rodzaju Fusarium, powszechnie występujące w glebie, a także zasiedlające ziarno siewne. Pierwsze objawy chorobowe pojawiają się w postaci żółtych, później brunatniejących plam, stopniowo przechodzących w czerniejące smugi, widocznych na korzeniach i podstawie łodygi. Silne uszkodzenie tych organów, a zwłaszcza szyjki korzeniowej, prowadzi do zgorzeli siewek i powstawania na plantacji pustych miejsc. Niekiedy rośliny słabo porażone nie zamierają, ale rosną wolniej i są bardziej narażone na opanowanie przez inne patogeny (grzyby) zagrażające kukurydzy w okresie wegetacji.

Zgnilizna korzeni i zgorzel podstawy łodygi - To obecnie jedna z ważniejszych chorób kukurydzy w Polsce. Największe straty powoduje w najcieplejszych rejonach uprawy, zwłaszcza na plantacjach silnie opanowanych przez omacnicę prosowiankę, rolnice, mszyce, przylżeńce i inne szkodniki. Źródłem zakażenia mogą być zarodniki z gleby rozpryskiwane przez deszcz na łodygi i liście. Choroba może się rozwijać także na roślinach wyrosłych z opanowanych przez zgorzel siewek, które nie zamarły po wschodach. Pierwsze, wyraźnie widoczne objawy choroby można obserwować w lipcu. Na porażonych roślinach mogą stopniowo, od dołu ku górze, zamierać liście. W sierpniu pojawiają się na plantacjach pojedyncze rośliny lub ich ogniska, które bieleją, następnie zasychają, a kolby na nich zwisają. We wrześniu, w wyniku dalszego rozwoju grzybni w łodygach, postępuje rozkład tkanek w drugim i trzecim międzywęźlu, później także w węzłach. Gdy w tym czasie pogoda jest ciepła następuje szybkie gnicie łodyg. W wyniku tych uszkodzeń rośliny łamią się i wylęgają, a kolby często dotykają gleby, gdzie ziarno jest narażone na gnicie, zjadanie przez gryzonie polne i pomijane podczas zbiorów kombajnowych.

Średnie straty w plonach kukurydzy powodowane przez zgniliznę korzeni i zgorzel podstawy łodygi wynoszą około 10%, ale mogą dochodzić nawet do 35%. Następstwem silnego opanowania roślin przez tą chorobę jest także znaczne pogorszenie jakości uzyskiwanej paszy lub produktu do przerobu przemysłowego.

Fuzarioza kolb kukurydzy - Jeśli rośliny zostały opanowane przez zgniliznę korzeni i zgorzel podstawy łodygi, to w warunkach sprzyjających rozwojowi grzybów , choroba rozwija się nadal, obejmując liście okrywowe kolb, ziarniaki i osadki kolb. Porażeniu sprzyja również uszkodzenie kolb przez gąsienice omacnicy prosowianki i rolnic. Grzybnia patogena barwy białej, różowej lub czerwonawej, w zależności od gatunku widoczna jest początkowo na liściach okrywowych kolb, a następnie na ziarniakach w okresie mlecznej i woskowej dojrzałości. Zainfekowane ziarno matowieje, a niekiedy pęka i rozpada się. Ziarniaki kukurydzy mogą zasiedlać również grzyby z rodzaju Trichoderma, Penicillium i Trichothecium lub bakterie. Fuzarioza kolb kukurydzy poza Fuzarioza kolb kukurydzy poza przypadkami silnego wystąpienia, powoduje niewielkie ubytki pionu, ale w dużym stopniu pogarsza jakość ziarna i paszy jako produktu do dalszego przerobu. Gatunki grzybów odpowiedzialne za porażenie poza wydzielaniem substancji niezbędnych do życia, posiadają zdolność produkowania metabolitów drugorzędnych, tzw. mikotoksyn kumulowanych w ziarniakach i innych częściach rośliny. Są one silnymi truciznami, toksycznymi zarówno dla ludzi, jak również zwierząt, zaś ich obecność w paszy stanowi duże zagrożenie dla zdrowia i życia szczególnie dla trzody chlewnej i drobiu, Mikotoksyny powodują podwyższoną wrażliwość na czynniki zakaźne, które w standardowych warunkach, bez dodatkowego działania metabolitów grzybów toksynotwórczych, nie byłyby w stanie wywołać choroby. Ponadto negatywnie wpływają na wyniki produkcyjne i reprodukcję, zdrowotność oraz jakość produktu.