锘偶 ..:::Kukurydza - Strona domowa Bogusi Kope膰:::..     

Choroby kukurydzy - Bogusia

SZKODNIKI

Omacnica prosowianka - Najgro藕niejszym szkodnikiem kukurydzy w po艂udniowej Polsce jest omacnica prosowianka. Na wielu plantacjach w rejonach intensywnej uprawy tej ro艣liny g膮sienice tego motyla uszkadzaj膮 50-80, a lokalnie nawet do 100% ro艣lin, powoduj膮c straty w plonach ziarna 20-30, a niekiedy nawet do 40%. omacnicaDoros艂e g膮sienice zimuj膮 w kr贸tkich kana艂ach wygryzionych w dolnych fragmentach 艂odyg kukurydzy, w podstawie 艂odygi i w pierwszym mi臋dzyw臋藕lu, a tak偶e w chwastach grubo艂odygowych (komosy, pokrzywy, rdesty i inne). W maju przepoczwarzaj膮 si臋 i w drugiej lub trzeciej dekadzie czerwca wylatuj膮 motyle. Ich lot motyli trwa 4-6 tygodni. Samice rozpoczynaj膮 sk艂adanie jaj (okr膮g艂e, lekko sp艂aszczone, bia艂e, uk艂adane dach贸wkowato) w lata ciep艂e - w po艂owie czerwca, a w ch艂odne - w pierwszych dniach lipca. Z艂o偶a jaj w postaci owalnych lub nieco wyd艂u偶onych tarczek s膮 umieszczane na dolnej powierzchni najcz臋艣ciej 艣rodkowych, ale tak偶e dolnych i g贸rnych li艣ci.
Pojedyncze z艂o偶a mog膮 by膰 sk艂adane na pochwach li艣ci. Lot motyli i sk艂adanie jaj odbywa si臋 od zmroku do p贸艂nocy, gdy temperatura w tym okresie jest wy偶sza od 13°C i nie wyst臋puj膮 inne niesprzyjaj膮ce warunki pogodowe (obfite opady deszczu, silny wiatr). Po up艂ywie 5-10 dni z jaj wyl臋gaj膮 si臋 g膮sienice, kt贸re w czasie kilku minut przemieszczaj膮 si臋 do miejsca 偶erowania. omacnica1 Je艣li wyl臋gi nast臋puj膮 w okresie wykszta艂cania ostatnich li艣ci i na pocz膮tku rozwoju wiech, g膮sienice mog膮 wgryza膰 si臋 do zawi膮zk贸w kolb powoduj膮c ich ca艂kowite zniszczenie. Cz臋sto 偶eruj膮 w znamionach prowadz膮c do ich uszkodzenia, czego wynikiem jest gorsze, nier贸wnomierne zaziarnienie kolb. Najwi臋cej g膮sienic wchodzi pomi臋dzy 艂odygi a pochwy li艣ci. 呕eruj膮c uszkadzaj膮 j臋zyczki, wewn臋trzne powierzchnie pochew, a tak偶e cz臋sto wyjadaj膮 kana艂 w g艂贸wnym nerwie od nasady li艣cia. W wyniku tego nast臋puje pod艂u偶ne p臋kanie lub/i 艂amanie si臋 blaszki li艣cia u nasady, a p贸藕niej zasychanie. G膮sienice po wyl臋gu wchodz膮 r贸wnie偶 pomi臋dzy li艣cie okrywowe kolb.
Po up艂ywie 3-4 tygodni osi膮gaj膮 d艂ugo艣膰 oko艂o 1,5 cm i w trzeciej dekadzie lipca i/lub w pierwszych dniach sierpnia wgryzaj膮 si臋 do 艂odyg oraz do kolb. W 艂odygach 偶ywi膮 si臋 rdzeniem, uszkadzaj膮c tkanki przewodz膮ce.roballo Wygryzaj膮 kana艂y i komory. W okresie wype艂niania ziarna i mlecznej dojrza艂o艣ci g膮sienice wgryzaj膮 si臋 do kolb w wielu miejscach na ca艂ej ich d艂ugo艣ci, najcz臋艣ciej od czubka, zw艂aszcza gdy nie jest os艂oni臋ty przez li艣cie okrywowe. Zjadaj膮 mi臋kkie ziarniaki, a po osi膮gni臋ciu przez ro艣liny pe艂nej dojrza艂o艣ci woskowej, gdy ziarno staje si臋 twarde, 偶ywi膮 si臋 osadkami kolb.Przez wygryzione otwory i kana艂y wnikaj膮 do blaszek i pochew li艣ci, 艂odyg i kolb grzyby oraz bakterie powoduj膮ce choroby kukurydzy: zgnilizn臋 korzeni, zgorzel podstawy 艂odygi, fuzarioz臋 kolb, plamisto艣膰 pochew li艣ci, g艂owni臋 guzowat膮 i inne. Pod koniec sierpnia oraz we wrze艣niu nast臋puje 艂amanie si臋 艂odyg na r贸偶nej wysoko艣ci, w miejscach najsilniej uszkodzonych, co powoduje ca艂kowite przerwanie dop艂ywu asymilat贸w do kolb, wyl臋ganie i opadanie kolb na gleb臋, zasychanie, a w okresach przekropnej pogody i obfitych ros ple艣nienie i gnicie ro艣lin.Najwi臋kszy wp艂yw na obni偶enie plon贸w wywieraj膮 najpowszechniej wyst臋puj膮ce uszkodzenia kolb (ogryzienia ziarniak贸w i osadek, a szczeg贸lnie ich podgryzienie u nasady) oraz z艂omy 艂odyg tu偶 ponad i poni偶ej miejsca osadzenia kolby, Dalsze straty ilo艣ciowe i du偶e jako艣ciowe powstaj膮 w wyniku pora偶enia uszkodzonych ro艣lin przez patogeny.

Ploniarka zbo偶贸wka - Ploniarka zbo偶贸wka uszkadza kukurydz臋 w ca艂ym kraju, zw艂aszcza je艣li wyst膮pi kolejno kilka lat, w kt贸rych wiosny s膮 ch艂odne. Szkodliwo艣膰 larw tej much贸wki jest najni偶sza w najcieplejszych regionach kraju a najwy偶sza w p贸艂nocno-wschodnich terenach uprawy kukurydzy w Polsce. 艢rednie straty w plonach wynosz膮 oko艂o 10%. Uszkodzona ro艣lina Szkodnik rozwija w ci膮gu roku trzy pokolenia. Larwy zimuj膮 w ro艣linach zb贸偶 ozimych (g艂贸wnie w j臋czmieniu ozimym i w pszenicy ozimej), a tak偶e w trawach uprawnych i dziko rosn膮cych.ploniarka 2 Samice zimowego pokolenia w sprzyjaj膮cych warunkach pogodowych przyst臋puj膮 do sk艂adania jaj, gdy ro艣liny kukurydzy rozwijaj膮 drugi i rozpoczynaj膮 wykszta艂canie trzeciego li艣cia. W zale偶no艣ci od panuj膮cych warunk贸w meteorologicznych, zw艂aszcza od temperatury, po 7-14 dniach, w okresie rozwijania przez ro艣liny trzecich li艣ci, wyl臋gaj膮 si臋 larwy, kt贸re w porze nocnej lub w pochmurnych okresach dnia wgryzaj膮 si臋 do ro艣lin, Zeruj膮 w najm艂odszych tkankach, najcz臋艣ciej w zawi膮zkach li艣ci. Uszkodzone m艂ode li艣cie s膮 cz臋sto zbite, trudno rozwieraj膮 si臋, niekiedy ulegaj膮 porozrywaniu lub p臋kaj膮 pod艂u偶nie, czasem s膮 zdeformowane i skr贸cone. Najpowszechniej wyst臋puj膮ce objawy s艂abych uszkodze艅 to nad偶erki widoczne jako przeja艣nienia biegn膮ce wzd艂u偶 nerw贸w li艣ci, na kt贸rych s膮 niekiedy drobne otworki. Najcz臋艣ciej i najsilniej uszkadzany jest pi膮ty li艣膰. Objawy uszkodze艅 najlepiej s膮 widoczne, gdy ro艣liny rozwijaj膮 贸smy i dziewi膮ty li艣膰. Uszkodzenie organ贸w asymilacyjnych jest przyczyn膮 zahamowania wzrostu, gorszego zawi膮zywania kolb i niepe艂nego ich zaziarniania, a tak偶e silniejszego opanowania ro艣lin przez g艂owni臋 guzowat膮 i niekt贸re inne choroby. Uszkodzenie sto偶ka wzrostu powoduje kar艂owacenie p臋du g艂贸wnego i wytwarzanie kilku bocznych odrost贸w, natomiast jego zniszczenie jest przyczyn膮 zamierania ro艣liny i powstania pustego miejsca w 艂anie kukurydzy.

Mszyce - Mszyce s膮 wa偶n膮 grup膮 szkodnik贸w kukurydzy w Polsce, zw艂aszcza w cieplejszych latach i rejonach uprawy tej ro艣liny. Pierwsze samice nalatuj膮 na plantacje kukurydzy z 偶ywicieli po艣rednich oraz zb贸偶 ozimych i traw pod koniec maja lub w pierwszej po艂owie czerwca. Na kukurydzy dominuj膮 dwa gatunki mszyc: czeremchowo-zbo偶owa barwy oliwkowo-zielonej i r贸偶ano-trawowa - jasnozielona, z intensywniej zielonym pasem na grzbiecie. mszyca 1
Mszyca czeremchowo-zbo偶owa Mszyca r贸偶ano-trawowa zasiedla g贸rne i dolne powierzchnie blaszek li艣ci, za艣 mszyca czeremchowo-zbo偶owa, opr贸cz wyst臋powania na zewn臋trznych powierzchniach nadziemnych organ贸w ro艣lin, 偶eruje r贸wnie偶 pod pochwami li艣ci na ich wewn臋trznych powierzchniach, w li艣ciach okrywowych kolb i na m艂odych ziarniakach, a tak偶e w k艂oskach wiech i na znamionach kolb, do czasu zaschni臋cia tych organ贸w.mszyca2 Okres 偶erowania mszyc na kukurydzy trwa od maja do pa藕dziernika. Nak艂uwaj膮 one wszystkie nadziemne organy ro艣lin, a szczeg贸lnie pochwy i blaszki li艣ci oraz li艣cie okrywowe kolb, i wysysaj膮 soki.

Mszyca czeremchowo-zbo偶owa (Fot. P. Bere艣)

Szkodliwo艣膰 bezpo艣rednia tych owad贸w dla kukurydzy jest oceniana jako niewielka.Jednak w lata bardzo suche i upalne (np. 2003 r.) ich 偶erowanie mo偶e by膰 przyczyn膮 nadmiernej utraty wody przez ro艣liny, co powoduje okresowe ich wi臋dni臋cie, w wyniku czego nast臋puje zdrobnienie ziarna i obni偶ka plonu kukurydzy. Natomiast wysoka jest szkodliwo艣膰 po艣rednia, polegaj膮ca na

kolonia mszyc na li艣ciach kukurydzy

u艂atwianiu wnikania do ro艣lin przez uszkodzone tkanki zarodnik贸w grzyb贸w oraz bakterii powoduj膮cych gro藕ne choroby kukurydzy.

nextup